Nelson Mandela

Son nom complet es Nelson Rolihla Mandela.

Foguèt lo primièr president negre de Republica d'Africa del sud. 

Anèt a l' universitat a 21 ans e foguèt renvoiat per çò qu'aviá pas respectat la lei de l'escòla.

Anèt en preson per çò qu'ajudèt a sabotar installacions publicas e militaras e que luitava contra l' «apartheid» (lei racista).

Lo 30 de junh de 1991, l'Apartheid foguèt abolit.

Es estat desliurat a la seguida de fòrtas pressions internacionalas contra lo govèrn blanc d'Africa del sud. 

Nelson Mandela foguèt president de 1994 a 1999 e se moriguèt a 95 ans. 

Martin Luther King

Martin Luther King es nascut lo 15 de genièr de 1929 e es mòrt lo 4 d'abril de 1968 a 39 ans, assassinat.

A 26 ans Luther deven pastor de Montgomery. Luther es de religion protestanta. Anèt en preson qualques jorns per s'èsser revoltat. Recebèt la medalha presidenciala de libertat. Lo president dels E.U.A es d'acòrdi amb Martin Luther King e prepausa una lei per balhar los meteisses dreits als negres e als blancs.

Lo tres d'abril de 1968 ditz un discors ont explica qu'es urós d'aver atent lo som de la montanha e d'aver gaitat mai luènc cap a la «tèrra Promesa». Explica qu'i poirà benlèu pas anar. Lo lendeman se fa assassinar per una bala dins la cara per un blanc racist. Luther a agut 4 mainatges amb Coretta Scott King. 

Dempuèi 1986 lo «Martin Luther King day» es un jorn caumat als E.U.A. Luther èra un admirator de Gandhi.

Tèxt fait per : Léo, Anna , Léo, Rose, Timoty, Guilhem

Pàmias

                                                              

Pàmias es una vila d'Arièja.
Pàmias  es pas tròp luènh de Foish.

Es la vila mai granda d'Arièja.
I a una catedrala fòrça polida a visitar.
I a tanben la plaça qu'es fòrça agradiva, ont cada dissabte i a un mercat plan grand.
E l'arquitectura dels ostals vièlhs es polida a gaitar.
I a una sala d'espectacle qu'es fòrça granda et i a fòrça espetacles.
I a de zònas comercialas plan grandas.
 Dins la vila de Pàmias i a fòrça activitats e fèstas.

                                          EMILIE 9 ANS
                                          SALOMÉ 9 ANS
                                          CATHLINE 10 ANS.

Las classas de l'escòla

Dins nòstra escòla i a tres classas : una de TPS-MS, una de GS-CE1 e una de CE2-CM2. Dins cada classa i a una vintena de mainatges. Dins l'escòla sèm gaireben 60. Dins nòstra escòla i a un sistèma de pairinatge, es a díser que cada grand a lo dever de s'ocupar d'un o dos o tres mai jove(s). Las regentas se sonan: Maria-Anna, Silvia, Sandra.
    

Òrt

 Avèm  7  cairats : dos pels CM2, 3 pels CM1, 2 pels CE2. Avèm tanben una flor "mitat arbre", a viscut 5 ans allòc de 2.
Avèm plantat de legums e de plantas decorativas.
La classa de cicle 2 i trabalhan tanben, an un gròs cairat per tota lor classa.
Sèm 2 o tres per cada cairat. I a tanben d'adultes qui i trabalhan. Pel moment avèm de pebrons e avèm fait de confitura amb las tomatas verdas de l' òrt.

Juan, Luc, Emilien

La Calandreta de Pàmias

 L'escòla

L'escòla es granda, es polida, es en forma de U. Dins totas las salas i a una pòrta de secors.
I a tres classas, i a una gardariá, i a una cantina, dins la cort i a una cabana, 2 tobogans, 1 terren de fot, 1 banc, 1 bac de sabla, de comuns defòra e dedins, i a 2 panièrs de basquet.
Avèm un òrt per trabalhar e un autre en forma de crotz occitana.
I a dins un bastiment junhent, la botiga, l'acuèlh e la bibliotèca de l'I.E.O. d'Arièja. Lo portal es roge.

Lo peresós

Lo peresós a dos o tres dits a las patas anterioras e quatre o cinc dits a las patas posterioras segon lor espècia ; a  tanben d'arpas de 8 a12 cm.
Aqueste bipèd tanben apelat aï, unau, bradipes, viu dins totas las forèstes tropicalas d'America.
Son nom scientific es Bradypus Tridactylus.
Lo peresós existís dempuèi la preïstòria.



La color de son pelatge verd es degut a d'algas que creisson dins son pelatge long de 15 cm (lo camoflan de sos predators).     Aqueste mamifèr de 50 a 60 cm de naut pòt virar son cap a 270 grases e pòt demorar d'oradas immobil. Pesa 4 a 9 kg ; sa coa mesura 5cm.
Dòrm 80% de son temps. Manja de frutas e de fuèlhas.
Viu 20 ans e es diürne e nocturn.
             
Torna totjorn a la meteissa branca e quand morirà, se descompausarà sus plaça.
A pas d'odor e es fòrsa resistent als trucs.
Descend un còp per setmana per far sos besonhs : es una mission fòrça perilhosa per çò qu'es a descobèrt de sos dos principals predators : lo jagüar e lo «arpian».

I a mantunas espèsias de peresós mas se desplaçan gaireben totas a una velocitat de 200 a 600 m/h.

Reproduccion

S'acoblan dins los arbres puèi la femèla se va isolar per 150 jorns ; apèp, fa un pichon que va alaitar pendent una mesada. Aprèp, lo pichon se noirirà de fuèlhas.
 
       
    

Léo Mayr

Marcel Pagnol

Marce Pagnol es un ecrivan,cineasta e un productor francés.

Es nascut lo 28 de frbrièr de 1895 a Aubagne.

Es decedat a París lo 18 d'abril de 1974.

Aaugustine Lansot e Joseph Pagnol son sos parents.

Marcel pagnol a agut 4 esposas:

-Simone Colin de 1916 a 1941.

-Orane Denazis de 1925 a 1938.

-Josette Day de 1941 a 1944.

-Jacqueline pagnol de 1945 a 1974.

En 1930 naissença de son filh Jacques qu'a agut amb una dançaira anglesa.

En 1933 naissença de son filh Jean Pierre qu'a agut amb Orane Denazis.

En 1936 naissença de sa filha Francise qu'a agut amb Pouperon Yvane.

En 1946 naissença de son filh Frédéric qu'a agut amb Jacqueline Pagnol.

En 1951 naissença de sa filha Estelle.[decedada en 54].

En 1916 ensenharà al collègi a Tarascon,Pàmias e plen d'autres...

Dèven celèbre amb «Marius».

Pèsça representada al teatre en març de 1929.

En 1946 es estat elegit a l'acadèmia francesa.

Entrepren la redaccion de fòrça libres dont sas memòrias d'enfancia:

«La gloire de mon père»,«Lo castèl de ma maira».

Publiguèt en fin en 1962«L'aiga de las colinas»roman en dos tòmes«Jean de la Florette e Manon des sources».